მარგო  (მალქა)  ბათ-ეფრაიმი  ეფრემაშვილი-მოშიაშვილი

     ჩვენი თემის საზოგადო მოღვაწეთა რიგებს გამოაკლდა ნამდვილად ღირსეული ადამიანი, ღვაწლმოსილი ქალბატონი მარგო ბათ ეფრაიმი ( მოშიაშვილი ), რომელიც ისრაელში ამოსვლის შემდეგ მუდამ თემის ცხივრებით ცხოვრობდა, მის ჭირსა თუ ლხინს იზიარებდა.

       – "მე  მთელი  გულით შემიძლია  ვაღიარო  და  ისიც  ხმამაღლა, - ადამიანებო, მიყვარხართ ! არ შემიძლია დიდხანს ვატარო გულში წყენა... " - ხმამაღლა ამბობდა იგი და თავის სიყვარულს ისრაელისა თუ საქართველოსადმი, თემისადმი, გარეშემო მყოფი ადამიანებისადმი სიტყვასთან ერთად საქმით ამტკიცებდა. მას მუდამ თვალწინ უდგა და  კელაპტარივით უნათებდა გზახ  ოჯახზე თავგადადებული, განსწავლული, ნაკითხი, სათნო და კეთილშობილი მანდილოსანი დედის, ქ - ნი ვერას შეგონება :

     – შვილო, მთლად წყალწაღებული ადამიანი არ არსებობს, ყველა  ადამიანში  არის  რაღაც დადებითი მხარე. შენც  ვალად გაწევს ეძიო მასში ის კარგი, რაც ახასიათებს. მას ჩაეჭიდე და ამით გაიადვილებ მასთან სიახლოვესაც და ურთიერთობასაცო.

      ქ - ნი მარგოც ამ პრინციპით ხელმძღვანელობდა მთელი თავისი შეგნებული ცხოვრების მანძილზე შინ თუ გარეთ, საქართველოში თუ ისრაელში.

  ის დაიბადა ქ. ქუთაისში, ძირძველ და მორწმუნე ოჯახში., რომლის  თითოეულ წევრსაც ღრმად ჰქონდათ გათავისებული ვინ იყვნენ, საიდან მოდიოდა მათი ფესვები, რას წარმოადგენდნენ მათი მამა – პაპანი. ებრაული ტრადიციები, ადათ – წესები  და კანონები უნათებდა მათ ცხოვრებას.

     მამა – დავიდი ღარიბების შემწე და ქომაგი გახლდათ, უსპეტაკესი ადამიანი. თითქმის ნახევარი საუკუნე / 45 წელი /რიონჰესში მუშაობდა. მოწინავე სტახანოველს  მიღებული ჰქონდა უამრავი სიგელ – მედლები.

      მძიმე იყო ორმოცდაათ – სამოცდაათიან წლებში  ქუთაისელ ებრაელთა ცხოვრების დონე . დავიდის ექვს სულიანი ოჯახი ერთ პატარა ოთახში ცხოვრობდა. თუმცა ასეთ ურთულეს პირობებშიც კი მშობლებმა იმდენი ძალა იხმარეს, ოთხივე  შვილს  უმაღლესი განათლება მიაღებინეს.

     თვით  მარგომ  წარმატებით დაამთავრა რა ქუთაისის ქალთა მე – 4 საშუალო სკოლა, სწავლა გააგრძელა ქუთაისის პედაგოგიურ ინსტიტუტში,  წითელ  დიპლომზე  დაამთავრა  იგი და პედაგოგად დაიწყო მუშაობა სკოლაში.  უფ-როსკლასელებს ასწავლიდა  ქართულ ენასა  და  ლიტერატურას.

     ოჯახი  1962  წ. შექმნა. მისი მეუღლე  ისაკ ეფრემაშვილი  მეტად ღირსეული პიროვნება გახლდათ, პროფესიით ეკონომისტი. დაამთავრა  მოსკოვის პლეხანოვის სახ. ეკონომიური ინსტიტუტის ასპირანტურა, სადოქტორო დისერ-ტაცია უკვე მზად ჰქონდა, მაგრამ იმდენად დიდი აღმოჩნდა აღთქმული მიწისადმი ლტოლვა, რომ 1972  წელს დატოვა შესანიშნავი სამსახურიც, სამეცნიერო კარიერაც და ცოლითა და ორ წლინახევრის გოგონათი .ისრაელისაკენ გამოსწია. იმავე წლის თებერვალში ქ – ნმა მარგომ ისრაელის რადიომაუწყებლობის  ქართულ განყოფილებაში დაიწყო მუშა ობა. 

     1979  წ. 20  ივნისს მოულოდნელმა სიკვდილმა  რამოდენიმე წუთში გამოაცალა ქ – ნ მარგოს  სიცოცხლითა და ხალისით აღსავსე  ძვირფასი  მეუღლე. ჩამობნელდა მის ცაზე,  მაგრამ სულით მტკიცე ადამიანმა თავს შემოუძახა და რადიო ''კოლ ისრაელ'' - ში სამუშაოს დაუბრუნდა.

    ისრაელის რადიომაუწყებლობაში მუშაობა იმ პერიოდში ძალზე რთული  იყო. უკანასკნელი  ცნობები, ინტერვი-უები, რეპორტაჟები, კომენტარები და ა. შ. ძალების და ძაბვასა  და  მობილიზაციას, გაანალიზებას  მოითხოვდა  ყოველდღიური  საინტერესო თუ მნიშვნელოვანი მოვლენები, რაც  ქვეყანასა და ჩვენს თემში ხდებოდა. არც  თუ  მცირე ყურადღებას უთმობდა უკვე დაოსტატებული დიქტორი საქართველოდან ამოსულ  ღირსეულ შვილთა წარმოჩენასაც. მას ათი წელიწადი მიჰყავდა პროგრამა ''ახალი რეპატრიანტებისათვის''.

     70 - იან წლებში ისრაელში საქართველოდან ამოსულთ დღესაც ახხსოვთ ამ დიდებული ქ - ნის მჭექარე, ომახიანი ხმა, განსაკუთრებით ძნელბედობის ჟამს (ქიფურის ომი და სხვ) სამშობლოს დასაცავად რომ განაწყობდა თითოეულ რეპატრიანტს, მას უსმენდნენ, მისი სწამდათ, რწმენასა და იმედს უნერგავდა რადიომსმენელებს. ხალხმაც შეიყვარა ის..

    ქ - ნი მარგო გამოირჩეოდა საქმისადმი პასუხისმგებლობის გრძნობით, ერთგულებით, რაც არაერთხელ დაამტკიცა უმძიმესი პერიოდების ჟამს, როცა ადრე დილიდან გვიან ღამემდე უხდებოდა მუშაობა, ეთერში მოულოდნელად გასვლა, მასალების სასწრაფოდ მოძიება და დამუშავება, გამოირჩეოდა სამშობლოსადმი , მომავალი თაობისადმი უშურველი სამსახურით, მაქსიმალურად ნაყოფიერად იყენებდა საეთერო დროს. ყოველი მისი გამოსვლა ეთერში მაქსიმალურად ლაკონური და ობიექტური იყო, რა თემასაც (პოლიტიკური, საზოგადოებრივი, სოციალური, ახალგაზრდობისადმი მიძღვნილი და ა. შ .) არ უნდა შეხებოდა. ცდილობდა სიამოვნება რომ მიენიჭებინა როგორც ბედნიერებით განებივრებული, ისე მძიმე ცხოვრებით დაღლილი ადამიანებისათვის..

   ამიტომაც იყო, რომ რადიომაუწყებლობის ხელმძღვანელობაში მოიპოვა ავტორიტეტი , სიყვარული და პატივისცემა (მინიჭებული ჰქონდა წარჩინებული მუშაკის წოდება), რაც კარგად გამოხატა რადიომაუწყებლობის გადაცემების უფროსმა არონ ორენიანმა  მისადმი მიმართულ მოკლე ფრაზაში -

    --უთქვენობა დაეტყობა განყოფილებას-ო.

    ისიც ნიშანდობლივია, რომ 1973 – 86 წლებში განათლების სამინისტროს ცენტრალური ოლქის საგამოცდო კომისიაში იყო შეყვანილი გამომცდელად ქართულ ენასა და ლიტერატურაში, რომელსაც მაშინ აბარებდნენ  საქართველდან ამოსული რეპატრიანტები სიმწიფის ატესტატის მისაღებად (ბაგრუთი) ერთ - ერთი უცხო ენის ნაცვლად.

   ქ - ნი მარგო ამავდროულად სიცოცხლის უკანასკნელ წუთებამდე აქტიურად იყო ჩაბმული ჩვენი თემის საზოგადოებრივ - კულტურულ ცხოვრებაში. გულწრფელად   უხაროდა  სხვისი წარმატება. როცა რაიმე კარგ გადა-ცემას მოისმენდა ან ჟურნალ – გაზეთებში საინტერესო მასალას იპოვიდა, სწრაფად დაფაცურდებოდა ხოლმე და  მის  ავტორს უკავშირდებოდა, უზიარებდა  მიღებულ  შთაბეჭდილებას, უსურვებდა  შემდგომ წარმატებებს. იქნებ ამიტომაცა ჰყავდა მეგობართა ფართო წრე.

    ხალხის სიყვარულს მისდმი კარგად მოწმობს უამრავი მადლიერების გამომხატველი  წერილები, რომელსაც იგი თითქმის ყოველდღიურად ღებულობდა.

   წავიდა ჩვენგან ეს ძვირფასი ადამიანი და ძლიერ დაწყვიტა გული არა მარტო მისთვის ძვირფას და ახლობელ ადამიანებს - სათაყვანებელ ქალიშვილს, სიძესა და შვილიშვილებს, არამედ საქართველოდან ისრაელში ამოსულ ჩვენი თემის შვილებსაც, რომლებმავ ცხარე ცრემლებით გააცილეს მისი ცხედარი უკანასკნელ ნავსაყუდელამდე.

მშვიდობით ძვირფასო და ერთგულო მეგობარო !

     მსუბქი ყოფილიყოს ისრაელის წმინდა მიწა მისთვის.

     მადლი შენს გამჩენს ! მენუხა შენს სულს,

     შენი სახელი ხალხში დარჩება.

     ქვეყნისთვის ვინაც იშრომ - იღვაწა,

      არ უწერია მას დავწყება !